“Van waaruit deed je dat ?
Vanuit angst of vanuit een vorm van liefde ?”
Deze vraag stel ik nogal eens in therapie. Om de drijfveren achter een gedrag of een uitspraak te vatten. Omdat ik geloof dat, als we alle verkleuringen, alle laagjes en vervormingen van een actie afpellen, we maar op twee basisintenties kunnen uitkomen. We handelen vanuit een vorm van angst of liefde.
Probeer zelf maar eens. Wat is het laatste dat je net deed ? Stel jezelf de vraag waarom je dit deed. Waarom is dat belangrijk voor jou, om het zo te doen ? Wat zou er gebeuren als je dat niet deed ? Hoe zou je je dan voelen ? … Blijf doorvragen tot je de exacte intentie gevonden hebt. Kijk dieper dan het eerste oppervlakkige ‘omdat ik dit wil doen of omdat het tot mijn taken behoort of omdat hij dat vroeg…’ Van waaruit wil je dat doen ? Van waaruit wil je aan die moetens beantwoorden ? Van waaruit wil je aan die ander tegemoet komen ?
Ik merk hoeveel angst ons leidt, en wij daardoor lijden. Hoe zo de liefde voor onszelf en voor wat we doen achter slot gaat.
Zeker nu, in een tijd waar onzekerheid troef is en oplossingen gepland worden in angstgronden. In de praktijk komt de hulpvraag om angst onder controle te krijgen duidelijk meer voor dan voorbije jaren. Angst gaat stilaan met ons aan de haal. Het vertroebelt ons zicht, verkrampt ons handelen, sluit ons hart en blokkeert onze levenskracht. Terwijl in kern angst, net zoals al onze emoties, ons dienstbaar wil zijn. De kernkracht van angst is namelijk ‘alert zijn voor gevaar’. Indien in mijn emotionele wereld angst ontbreekt, ervaar ik geen alarmsignalen bij bedreiging. Dan spring ik niet weg als een auto met een razende snelheid op me afkomt, dan ga ik misschien als vrouw alleen wel in een louche buurt tijdens de avonduren wandelen of neem ik die hete ovenschotel zonder bescherming vast… Dus ja, wel nuttig hoor, die angst!
Wanneer angst echter een probleem wordt, gebeuren er m.i. drie dingen. Als eerste zijn de alarmbellen in overdrive gegaan, free style. Angst krijgt alle ruimte en ziet overal in het minste een gevaar. Ten tweede luisteren we continu naar deze angstzender, geloven elk woord ervan en handelen er slaafs naar. Ten derde sluiten we ons af voor die kernkracht, die dienstbaarheid van angst, die geworteld zit in de liefde voor onszelf.
Stel je angst voor als een moeder die jou vanuit de deuropening naroept
Stel angst voor als een moeder die jou vanuit de deuropening nog iets naroept voor je vertrekt. ‘Wees voorzichtig!’. Een liefdevolle moederactie die je met een glimlach en ‘ja zeker’ beantwoordt, waarna je terugzwaait en zonder er nog verder veel aandacht aan te besteden, wegrijdt. De angstontregeling ontstaat wanneer je na haar opmerking niet in je auto stapt, maar blijft staan en bevraagt wat er is. Ze vertelt dan honderduit dat het waarschijnlijk glad is, dat je gaat slippen of iemand aanrijden, of jij wordt wel aangereden of je wordt afgeleid door je gsm en zie ginder wel uit want daar rijden ze heel hard en oja, daar vergeten ze vaak dat het voorrang van rechts is, en er zijn al veel ongelukken gebeurd, en zeker nu, bij zo’n regenweer…. Je gelooft elk woord van wat ze zegt. Je vraagt je zelfs niet meer af of het wel klopt wat ze zegt. Verkrampt stap je uiteindelijk in de auto en besluit je moeder mee te nemen als passagier, zodat ze alle kleine details in het oog kan houden. Na een eindje zo te rijden, met die continue stroom van haar waarschuwingen, vind je haar ontzettend enerverend en voel je helemaal geen liefdevolle verbinding meer met haar. Zij is een lastige passagier geworden en je neemt je voor zo weinig mogelijk nog te gaan rijden… Zo krijgt de angst je in een wurggreep.
Het gaat er niet om geen angst meer te hebben! Het is niet of angst of liefde. Het is net handelen mét de alertheid van angst die uit liefde, uit zorgzaamheid ontstaat. Het komt er dus op aan om te gaan ‘omvoelen’. Uitvergrote angst daagt je uit om stil te staan en liefdevol met jezelf te leren omgaan. Angst als moederlijke beschermer ter harte te nemen en niet als overbeschermende wegcontroleur naast je te zetten.
Zes stappen in omvoelen, hoe hartelijk omgaan met angst :
1. Stop. Ga niet dadelijk handelen, schiet niet in actie vanuit deze gevoelsstaat maar ga net zitten, hou even halt.
2. Voel. Ervaar wat er in je lichaam gebeurt. Hoe merk je in je lichaam dat er angst is ? Welke fysieke sensaties kan je voelen ? Bijvoorbeeld je hart dat sneller slaat, je maag dat ineen krimpt, die druk op je borstkas,…. Kijk ernaar zonder oordeel, zonder verwachting, zonder het anders te willen. Enkel observeren.
3. Adem. Haal een aantal keer dieper adem en stuur je inademing naar je rug, daar waar je contact voelt met de zetel of stoel. Adem langer uit, eventueel met een zucht of een geluid. Stuur je uitademing doorheen je lichaam, via je voeten naar de grond, net alsof de zwaartekracht eraan trekt.
4. Merk op. Richt vanuit deze innerlijke focus je aandacht op dat wat je angst je vertelt. Merk op welke angstgedachten er net zijn. Kijk en luister naar die angststem. Wat zegt het ? Je kan het eventueel ook opschrijven met de zin ‘Ik merk op dat ik de gedachte heb dat….’ Doe dit voor elke gedachte die te maken heeft met de angst van dat moment.
5. Neem afstand. Kijk nu naar dat deel van jou dat aan het opmerken is wat er gebeurt in je lijf en in je gedachten. Er is dus nog een ander deel van jou, nl. dat deel dat bewust kan zijn dat je opmerkt. Net alsof je innerlijk achteruit gaat zitten en toeschouwt wat er aan het gebeuren is. Je ziet hoe een deel van jou jezelf aan het screenen is op wat er zich innerlijk afspeelt. Hier neem je nog meer afstand van die emotionele lading. Zo kan je in verbinding komen met die stille vredige plek in jezelf die er altijd is, ongeacht wat er in je gevoels- of gedachtewereld van scenario draait. Het vergt misschien wat oefening, maar geef niet te snel op! Zoek die plek in jezelf, leun innerlijk achterover.
6. Open je hart. Richt vervolgens je aandacht naar je hart, daar waar je liefde, warmte, genegenheid, dankbaarheid, zorgzaamheid… kan voelen. Zet de intentie je hart te willen openen. Van zodra je die warme stroom gewaarwordt, kijk je nog eens naar die angst van dat moment. Je ziet nu helder of een zekere alertheid wel of niet nodig is. Is alertheid vereist, dan kan je rustig bekijken hoe deze in de gepaste actie om te zetten. Zo hartelijk zorgdragend voor jezelf en anderen.
Voed die lichtheid in jezelf, de bedding van je angst.
Kiezen dus, waar jij innerlijk je aandacht en focus wil leggen. Het vereist een bewustzijn die je leert verruimen, richten en verankeren. Vanuit deze innerlijke training ontstaat langzaam de bevrijding uit de wurggreep. De vrijheid voelen om zelf aan je stuur van je geest te zitten. Ontdek zo de ongelooflijke kracht in jezelf die vrijkomt als je je verbindt met die warmte van je hart. Echt waar! Leun maar achterover en voel…
Deze blog werd geschreven door onze psychotherapeute en ademcoach Nancy Huybrechts van Aasem. Je kan bij haar o.a. terecht voor professionele begeleiding naar meer bewustzijn en groeikracht.
Ontdek haar e-boek ‘Zelfzorg en de zeven kapstokken’ voor meer inspiratie.
