Perfectionisme
Wat is perfectionisme? Meer en beter.
Perfectionisme is zeker niet altijd negatief. Gezond perfectionisme zorgt voor vooruitgang, vernieuwing en resultaten. Daarnaast zal een perfectionist ook nauwkeurig te werk gaan. Ik stap liever in een vliegtuig bij een piloot met gezond perfectionisme dan bij een piloot die niet zo zorgvuldig te werk gaat en misschien een paar veiligheidsstappen overslaat.
Ongezond perfectionisme ontstaat meestal in de kindertijd als een overlevingsmechanisme. Een kind stelt vast dat het niet voldoet, niet oké is zoals het is. De aangeboren zelfacceptatie maakt plaats voor een ‘nieuw kind.’ Dit nieuwe kind gaat een manier van denken en doen ontwikkelen dat er voor zorgt dat anderen (familie, vrienden, leerkrachten…) hem of haar graag zien en bevestigen dat hij of zij oké is. Er ontstaat een grote nood aan externe bevestiging, deze wordt in de loop der jaren sterker en sterker.
Perfectionisme hoort bij het volwassen worden. We leren aandacht te hebben voor kwaliteit en rekening te houden met anderen. We maken deel uit van een gemeenschap en nemen onze verantwoordelijkheid.
Als de volwassene zijn plaats in de maatschappij gevonden heeft zouden we het perfectionisme kunnen loslaten, het lijkt niet meer nuttig. In de praktijk nemen volwassenen perfectionisme echter mee en worden we slaven van het patroon. Meestal geraken we ermee vooruit door bijvoorbeeld verder te studeren of carrière te maken. De prijs die men betaalt voor ongezond perfectionisme is hoog. In plaats van met plezier door het leven te gaan worden we beheerst door angsten, ‘moetjes’, schuldgevoelens en stress.
Doordat je in functie van anderen leeft is het moeilijk te weten wie je écht bent en wat je écht wilt. Het denken overheerst, dat is erg vermoeiend.
Tijdens de coaching sessies gaan we op zoek wat jou kan bevrijden van het gevoel dat het altijd perfect moet zijn. Zo kun je toch doen wat je graag doet, waar je goed in bent zonder de ‘bijverschijnselen’ (zie symptomen).
Symptomen van perfectionisme kunnen o.a. zijn:
- Bevestigingsdrang: dingen doen voor anderen zodat zij jou bevestigen dat je oké bent (ten koste van jezelf?)
- Laag zelfbeeld
- Disbalans in relaties (altijd willen zorgen)
- Te hoge kwaliteitseisen (het is nooit goed genoeg)
- (Faal)angst
- Piekeren
- Controle willen hebben
- Uitstelgedrag
- Niet kunnen kiezen/beslissen (‘kiezen is verliezen’)
- Te groot verantwoordelijkheidsgevoel
- en maar doorgaan… (nooit opgeven)
Door de stress die perfectionisme kan veroorzaken proberen we te ontsnappen of compenseren. Dat kan zich uiten in bijvoorbeeld nagelbijten, overmatig eten/snoepen, verslavingen (alcohol, drugs, games…) vluchten in werk of hobbies.
Heb je het gevoel vast te lopen door jouw perfectionisme?
In het traject – ontwikkelingsgericht coachen van mensen met perfectionisme -(OCP) word je aan de hand van oefeningen bevrijd van dit belemmerend patroon zodat je op een ontspannen manier jezelf kan zijn en jezelf kan ontwikkelen zonder stress.
Karin Brocades Zaalberg
Perfectionisme-en loopbaancoach/ Levenslooppsycholoog
Karen Ramaekers
Perfectionisme-, burn-out en loopbaancoach